Ước tính có khoảng 500.000 bệnh nhân ung thư cổ tử cung mới trên toàn thế giới mỗi năm. Trong những năm gần đây, ung thư cổ tử cung có xu hướng trẻ hóa về độ t.uổi mắc bệnh và trở thành loại ung thư cao thứ hai sau ung thư vú, đe dọa sức khỏe của phụ nữ!
Những thay đổi ung thư xảy ra trên cổ tử cung cũng giống như các loại ung thư khác. Hầu hết các giai đoạn đầu không có triệu chứng điển hình. Ngay cả sau khi bước vào giai đoạn giữa, một số bệnh nhân vẫn không có triệu chứng rõ ràng. Do đó, tỷ lệ chẩn đoán sớm ung thư cổ tử cung là không cao. Hầu hết bệnh nhân chỉ đi khám bác sĩ khi họ bị đau bụng, c.hảy m.áu tiếp xúc và c.hảy m.áu bất thường.
Nguyên nhân ung thư cổ tử cung ngày càng trẻ hóa và số lượng người mắc tăng cao là do một loại virus có tên là HPV. Theo thống kê lâm sàng, gần 99% bệnh nhân ung thư cổ tử cung bị nhiễm virus HPV. Tuy nhiên, 80% phụ nữ sẽ bị nhiễm HPV trong suốt cuộc đời của họ.
Để tránh bị nhiễm virus HPV và mắc bệnh ung thư cổ tử cung, bạn nên tránh xa 3 hành động gây tổn thương cơ thể dưới đây.
1. Rối loạn t.ình d.ục
Rối loạn t.ình d.ục không chỉ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lây truyền qua đường t.ình d.ục mà còn làm tăng tỷ lệ mắc ung thư cổ tử cung. Các nghiên cứu lâm sàng đã phát hiện ra rằng nếu một phụ nữ có nhiều hơn 7 bạn tình trong đời hoặc nếu có nhiều hơn 2 bạn tình trong vòng 1 năm, nguy cơ n.hiễm t.rùng HPV sẽ tăng lên.
Ngoài việc có quá nhiều bạn tình, quan hệ t.ình d.ục giữa trẻ v.ị t.hành n.iên cũng có thể là một yếu tố gây bệnh, đặc biệt là khi hoạt động t.ình d.ục xảy ra dưới 16 t.uổi. Điều này là bởi các tế bào mô cổ tử cung chưa trưởng thành, chúng nhạy cảm hơn với các chất gây ung thư và cơ thể cũng đang trong giai đoạn phát triển. Việc thiếu khả năng chống lại các chất gây ung thư bên ngoài là một yếu tố nguy cơ.
Hơn nữa, do thiếu kiến thức t.ình d.ục, bạn cũng có thể vệ sinh không đúng cách trong quá trình quan hệ t.ình d.ục. Điều này có thể không chỉ khiến các cô gái bị nhiễm vi khuẩn và gây viêm cổ tử cung mãn tính, mà còn có thể bị nhiễm HPV, làm tăng tỷ lệ ung thư cổ tử cung.
2. Hút thuốc
Phụ nữ hút thuốc không phải là chuyện hiếm bởi đối với nhiều người, hút thuốc dường như làm giảm căng thẳng. Tuy nhiên, có rất nhiều chất gây ung thư trong t.huốc l.á, bao gồm tar và nicotine. Các chất có hại sẽ hòa với m.áu và gây ra thiệt hại cho các cơ quan và mô khác nhau.
Theo nhiều nghiên cứu, phụ nữ hút thuốc có nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung cao gấp đôi so với phụ nữ không hút thuốc!
Hơn nữa, khi phụ nữ có t.iền sử hút thuốc hơn 10 năm và hút hơn 15 điếu thuốc mỗi ngày, nguy cơ mắc bệnh ung thư sẽ cao hơn rất nhiều lần.
Ngoài các chất gây ung thư có trong t.huốc l.á, hút thuốc cũng làm giảm lượng vitamin C, do đó làm giảm khả năng miễn dịch của cơ thể. Nếu hệ thống miễn dịch không thể sàng lọc các tế bào ung thư kịp thời, khả năng ung thư cổ tử cung sẽ tăng lên.
3. Phá thai hoặc sinh nở nhiều lần
Cho dù đó là phá thai nhiều lần hoặc sinh nhiều lần, nó có thể gây tổn thương cho cổ tử cung. Nếu phần cổ tử cung bị tổn thương không được chữa trị kịp thời, nó sẽ khiến đường giao nhau bị lộ ra ngoài â.m đ.ạo, có thể gây viêm cổ tử cung theo thời gian.
Viêm cổ tử cung không được chữa khỏi trong một thời gian dài, cũng gây ra ung thư cổ tử cung. Các nghiên cứu cho thấy phải mất trung bình 6-8 năm để ung thư cổ tử cung phát triển từ viêm sang ung thư.
Tầm soát ung thư rất quan trọng: Mỹ khuyến cáo cách sàng lọc 5 bệnh ung thư phụ nữ hay gặp
Theo BS Nguyễn Văn Tiến – trưởng khoa Ngoại 1, Bệnh viện ung bướu TP.HCM, các bệnh ung thư hay gõ cửa chị em phụ nữ nhiều nhất là ung thư vú, cổ tử cung, ung thư đại trực tràng…
Hiện nay, bác sĩ Tiến cho biết việc tầm soát ung thư vô cùng quan trọng vì việc điều trị thành công hay không phụ thuộc rất nhiều vào giai đoạn, thời gian phát hiện bệnh. Càng phát hiện ở giai đoạn sớm, tỷ lệ thành công trong điều trị càng cao hơn.
Thời gian vừa qua, Khoa Ngoại 1 thường xuyên tiếp nhận các bệnh nhân bị ung thư ở giai đoán trễ. Có một phần lý do từ dịch bệnh nhưng cũng có những trường hợp chủ quan không có thói quen đi khám sức khoẻ định kỳ.
Với những bệnh ung thư phổ biến, bác sĩ Tiến cho rằng hiện nay mọi người có thể tầm soát bệnh ung thư theo khuyến cáo Guideline của Hiệp hội ung thư Hoa Kỳ.
Dưới đây là 5 bệnh ung thư thường gặp và Hiệp hội ung thư Hoa Kỳ khuyến cáo guideline sàng lọc.
1. Ung thư vú:
Phụ nữ có thể bắt đầu tầm soát ở t.uổi 40. Tất cả phụ nữ có nguy cơ ung thư vú trung bình nên bắt đầu khám tầm soát hàng năm vào năm 45 t.uổi.
Ở t.uổi 55, phụ nữ có thể chọn tiếp tục chụp nhũ ảnh hàng năm. Phụ nữ nên nói chuyện với bác sĩ của họ về nguy cơ ung thư vú và về bất kỳ thay đổi tại vú nào mà họ nhận thấy. Chụp nhũ ảnh hằng năm nên tiếp tục miễn là phụ nữ có sức khỏe tốt.
Tầm soát ung thư vú khi 40 t.uổi
2. Ung thư cổ tử cung:
Phụ nữ trong độ t.uổi từ 21 đến 29 cần được thử Pap mỗi 3 năm một lần. Phụ nữ trong độ t.uổi từ 30 đến 65 phải có cả xét nghiệm Pap và xét nghiệm HPV cứ 5 năm một lần, hoặc thử nghiệm Pap một mình cứ 3 năm một lần.
Phụ nữ trên 65 t.uổi đã được xét nghiệm tầm soát thường xuyên với kết quả bình thường sẽ không còn được kiểm tra ung thư cổ tử cung nữa. Những phụ nữ có nguy cơ cao bị ung thư cổ tử cung có thể cần phải được kiểm tra thường xuyên hơn. Nói chuyện với bác sĩ của bạn về lịch khám sàng lọc tốt nhất cho bạn.
3. Ung thư đại trực tràng:
Người lớn có nguy cơ trung bình nên bắt đầu tầm soát ung thư đại trực tràng thường xuyên ở t.uổi 45, nhưng những người có t.iền sử gia đình hoặc các yếu tố nguy cơ khác nên nói chuyện với bác sĩ của họ về việc bắt đầu sớm hơn.
Một số xét nghiệm khác nhau có thể được sử dụng để sàng lọc ung thư đại trực tràng, bao gồm nội soi đại trực tràng, xét nghiệm m.áu ẩn trong phân. Hãy thảo luận về xét nghiệm nào phù hợp với bác sĩ của bạn và bảo hiểm y tế. Tất cả các kết quả bất thường về xét nghiệm nên được kiểm tra bằng nội soi.
Tim hông câu ân trong phân 1 lân / năm hoăc
Tim DNA nhiêu muc tiêu trong phân 1 lân / 3 năm hoăc
Nôi soi đai trưc trang 1 lân / 10 năm hoăc
Nôi soi ao băng chup CT 1 lân / 5 năm hoăc
Soi đai trang sigma 1 lân / 5 năm.
Phu nư va đan ông 76-85 tuôi: Tuy thuôc ươc nguyên, tinh trang sưc khoe, thơi gian sông dư kiên va cac xet nghiêm tâm soat trươc đo.
Phu nư va đan ông> 85 ngưng tâm soat.
BS Nguyễn Văn Tiến và các đồng nghiệp mổ cho bệnh nhân ung thư
4. Ung thư phổi:
Những người có nguy cơ ung thư phổi cao có thể thực hiện CT scan. “Nguy cơ cao” là những người hút thuốc hiện tại (hoặc những người đã bỏ t.huốc l.á trong vòng 15 năm qua) từ 55 đến 74 t.uổi, có t.iền sử hút thuốc từ 30 t.uổi trở lên.
Điều này có nghĩa là hút thuốc trung bình 1 gói mỗi ngày trong 30 năm, 2 gói một ngày trong 15 năm hoặc tương đương. Nói chuyện với bác sĩ của bạn về nguy cơ của bạn, và những lợi ích, giới hạn, và tác hại của tầm soát bằng CT.
5. Ung thư buông trưng
Đê tâm soat ung thư buông trưng, ban co thê thưc hiên xet nghiêm mau đê đo nông đô chât chi dâu ung thư hoăc siêu âm bung hoăc kêt hơp ca hai.
Tuy nhiên, vân đê la cac xet nghiêm nay không phai luc nao cung co thê phat hiên đươc ung thư buông trưng ơ giai đoan sơm.
Do đo, tâm soat ung thư buông trưng chi đươc khuyên cao cho nhưng bênh nhân co tiên căn gia đinh bi ung thư buông trưng hoăc ung thư vu. Ơ nhưng ngươi nay thi đô tuôi băt đâu tâm soat la 30 -35 tuôi.
Ngoài sàng lọc sớm ung thư, BS Tiến cho rằng ở mọi lứa t.uổi nên có lối sống lành mạnh và điều này sẽ giúp giảm nguy cơ ung thư hãy tránh xa mọi loại t.huốc l.á, giữ cân nặng hợp lý, vận động thường xuyên, ăn uống khoa học với thật nhiều trái cây và rau xanh, giảm bớt lượng bia rượu nếu bạn có uống.
Bảo vệ da trước ánh nắng mặt trời, cần biết được t.iền sử bệnh của bản thân, gia đình và những yếu tố nguy cơ ung thư của mình.
