M.a t.úy kích hoạt tế bào thần kinh bằng khuấy động đường vận chuyển tiếp nhận và xử lý thông tin bình thường của não bộ. Từ đó, tạo ra những thông điệp, hành vi và cảm xúc bất thường.
Bệnh nhân loạn thần do ma tuý tại Bệnh viện Tâm thần Hà Nội.
Từ đầu năm đến hết tháng 10 năm nay, Bệnh viện Tâm thần Hà Nội tiếp nhận 524 bệnh nhân rối loạn tâm thần do các chất kích thích, ma tuý. Tại đây, một nam bệnh nhân trẻ t.uổi liên tục vùng vẫy, miệng liên tục kêu “meo, meo”. Các bác sĩ chia sẻ, do sử dụng ma tuý, bệnh nhân này bịrối loạn tâm thần và tưởng rằng, mình là mèo, còn những người xung quanh là chuột.
Trong khi đó, nhiều bệnh nhân tại đây cho biết, sau khi sử dụng ma tuý , họ bắt đ.ầu r.ơi vào trạng thái hay quên. Thậm chí, họ không thiết ăn uống, học hành hay làm việc.
Theo nghiên cứu y khoa, m.a t.úy kích hoạt tế bào thần kinh bằng khuấy động đường vận chuyển tiếp nhận và xử lý thông tin bình thường của não bộ. Từ đó, tạo ra những thông điệp, hành vi và cảm xúc bất thường. Riêng với m.a t.úy tổng hợp, do số lượng thông điệp lớn quá mức, nên ước tính, người dùng sẽ hưng phấn hơn các loại m.a t.úy thông thường nhiều lần. Vì vậy, số lần và lượng sử dụng tăng, dẫn đến nghiện và gây tổn thương trầm trọng não bộ.
Bởi vậy, không ít người nhà bệnh nhân rối loạn tâm thần do ma tuý bày tỏ lo ngại rằng, người thân mình sẽ phải sử dụng thuốc điều trị suốt đời. Chia sẻ về vấn đề này, TS.BS Nguyễn Văn Tuấn – Trưởng khoa Điều trị Rối loạn liên quan đến lạm dụng chất, Bệnh viện Tâm thần Hà Nội khẳng định, đó là thông tin thiếu chính xác.
“Rối loạn tâm thần do sử dụng chất dạng Aphetamine nói chung, ma tuý đá nói riêng là ở giai đoạn tác dụng dược lý của thuốc. Những ảo giác hoang tưởng thường không kéo dài. Tuy nhiên, khi sử dụng nhiều, vẫn có thể có những trường hợp hoang tưởng ảo giác mãn tính”, TS Tuấn lý giải.
Theo đó, t.huốc a.n t.hần kinh (chống loạn thần) là thuốc điều trị mang tính triệu chứng. Đây không phải thuốc điều trị chính của rối loạn tâm thần do sử dụng chất dạng Amphetamine. Do đó, khi hết hoang tưởng ảo giác, người bệnh có thể dừng thuốc. Trong khi đó, trường hợp tiếp tục sử dụng với liều thấp là nhằm duy trì giấc ngủ cho bệnh nhân.
Để giúp người bệnh cai nghiện, TS Tuấn cho biết, giai đoạn đầu là giải độc. Sau đó là chống tái nghiện. Tuy nhiên, để bệnh nhân chống tái nghiện là vấn đề vô cùng khó khăn, cần sự phối hợp giữa y tế, xã hội, gia đình…
Bên cạnh đó, chuyên gia khuyến cáo, người rối loạn tâm thần do ma tuý cần điều trị đúng theo hướng dẫn. Đặc biệt, gia đình và xã hội cần tạo môi trường tâm lý tốt để bệnh nhân hạn chế tối đa nguy cơ sử dụng lại chất gây nghiện.
Cảnh báo tình trạng rối loạn tâm thần do rượu
Lạm dụng rượu có thể gây rối loạn tâm thần nghiêm trọng, ảnh hưởng tới đời sống cá nhân, gia đình và xã hội. Loạn thần do rượu xảy ra khi cơ thể không đào thải được các độc tố có trong rượu.
Bà Nguyễn Thị Liên chăm sóc chồng bị loạn thần do rượu.
TS.BS Nguyễn Văn Tuấn – Trưởng khoa điều trị rối loạn liên quan đến lạm dụng chất, Bệnh viện Tâm thần Hà Nội, cho biết: “Rượu có thể gây rối loạn tâm thần. Rối loạn tâm thần do sử dụng rượu có thể do ngộ độc rượu cấp tính hoặc ngộ độc rượu mạn tính (nghiện rượu)”.
Trung bình mỗi tháng, Bệnh viện Tâm thần Hà Nội tiếp nhận khoảng 20 – 30 bệnh nhân rối loạn tâm thần do rượu . Đa phần các bệnh nhân đều là nam giới trong độ t.uổi 30 – 50 t.uổi.
Những bệnh nhân có triệu chứng nhẹ thường không ăn, không ngủ, mê sảng. Trường hợp nặng thì bị kích động, có biểu hiện tấn công người khác, không điều khiển được cảm xúc.
Chuyên gia lý giải, loạn thần do rượu hay do ngộ độc rượu mạn tính gây ra. Rối loạn tâm thần có biểu hiện gồm các ảo giác kéo dài, chủ yếu là ảo thị, ảo thanh, không mê sảng, thường xuất hiện trong vòng 2 ngày khi những người lệ thuộc rượu ngưng uống rượu.
Loạn thần rượu có thể kéo dài mãn tính và bệnh cảnh lâm sàng gần giống tâm thần phân liệt. Đây là trạng thái hiếm gặp, tỷ lệ mắc của nam/nữ là 4/1, thường gặp ở những người có t.iền sử uống rượu trên 10 năm.
Bà Nguyễn Thị Liên (Hà Nội) – người nhà một bệnh nhân loạn thần do rượu hiện được điều trị tại Bệnh viện Tâm thần Hà Nội, chia sẻ: “Ông nhà tôi những lúc bình thường, ông rất hiền. Tuy nhiên, dạo gần đây, mỗi khi uống rượu, ông có biểu hiện như hoang tưởng. Ông tưởng tượng rất nhiều và nói nhiều”.
Bệnh loạn thần do rượu xảy ra khi cơ thể không đào thải được các độc tố có trong rượu.
Cũng theo bà Liên, khoảng nửa tháng gần đây, ông thường xuyên mắng con và ghen tuông, đ.ánh v.ợ. Khi vừa nhập viện, phải nhiều bác sĩ mới có thể giữ được bệnh nhân này, bởi ông có biểu hiện hoang tưởng nhiều. Những ngày đầu vừa nhập viện, ông vật vã nhiều, chân tay run. Tuy nhiên, sau thời gian điều trị, hiện tại, chồng bà Liên đã ổn định.
“Khi ở nhà, ông sử dụng rượu ngâm, rượu nếp. Tuy nhiên, gia đình không thể theo sát được nên không biết ông uống số lượng là bao nhiêu”, bà Liên tâm sự.
TS.BS Tuấn lý giải, bệnh loạn thần do rượu xảy ra khi cơ thể không đào thải được các độc tố có trong rượu. Từ đó, gây ứ đọng và tác động đến hệ thần kinh trung ương. Sau đó, gây rối loạn chuyển hoá, làm suy giảm các chức năng gan, thận.
Đồng thời, ảnh hưởng vùng cảm xúc, vùng trí nhớ trên của não và khả năng điều khiển hành vi. Loạn thần do rượu xảy ra ảo giác chiếm ưu thế, thường gặp ở những người nghiện rượu mãn tính sau 10 năm.
Điều đáng lưu ý, hầu hết những bệnh nhân nghiện rượu đều không nghĩ mình đang mắc bệnh. Do đó, họ thường không hợp tác với các y bác sĩ. Mặc dù cai nghiện rượu không khó, nhưng nguy cơ tái nghiện rất cao.
TS.BS Tuấn khuyến cáo, người nghiện rượu có dấu hiệu loạn thần cần được đưa ngay đến cơ sở y tế để điều trị đúng cách. Trong khi đó, gia đình và xã hội cần kiên trì vận động để người bệnh từ bỏ thói quen uống rượu. Không nên kì thị, xa lánh mà cần giúp đỡ để người bệnh tái hòa nhập cộng đồng.
