Thông tin một phụ nữ c.hết vì nghe lời thầy bói phán nốt ruồi gây tán gia bại sản, vội tìm cách tẩy bỏ và bị ung thư, một lần nữa cảnh báo về những nguy hiểm khi tùy tiện tẩy nốt ruồi, nhầm lẫn giữa nốt ruồi lành tính và ác tính, khiến tế bào ung thư lan rộng.
Cải số thành đoản mệnh
Trên facebook cá nhân mới đây một nhà báo nổi tiếng chia sẻ câu chuyện nhiều xót xa về một phụ nữ thân quen hồi còn ở quê nhà Ninh Thuận – Bình Thuận, mà hơn 30 năm trước anh từng “c.hết mê c.hết mệt bởi mái tóc dài óng ả, khuôn mặt đẹp thánh thiện với cái mụt ruồi duyên ở khóe môi trên mà bất cứ ai thấy cũng đều thẫn thờ. Có lẽ biết thế mạnh của mình nên mỗi lần gặp tôi, dù tôi còn nhỏ xíu chị vẫn nhếch miệng cười khiến lòng tôi dậy sóng…”, anh viết.
Bẵng đi thời gian dài, anh nghe tin chị lấy chồng, nhà chồng gia thế, từ đó bặt tin nhau. Rồi vô tình anh gặp lại chị trong một quán ăn ở Sài Gòn, chị đội nón lụp xụp nhưng đôi mắt ngước nhìn thì quen.
“Chị kêu tên rồi tới gần nhắc đi, nhắc lại mấy lần tôi mới nhớ bởi ngay cái mụt ruồi duyên trên khóe môi đẹp hớp hồn ngày xưa giờ là một miếng bông băng to tổ bố. Chị nói mấy năm sau có chồng, nghe lời thầy bói nói mụt ruồi của chị là tán gia bại sản, mụt ruồi ngoại tình nên chị đi phá nhưng nó vẫn mọc lại. Từ chỗ nâng niu, chị ghét cái mụt ruồi kinh khủng nên liên tục cạy, gãi, ngắt, nhéo nó. Rồi cả cái miệng sưng vù, đi khám, xét nghiệm mới biết bị ung thư mụt ruồi. Chị buồn rầu cho biết, ung thư mụt ruồi nguy hiểm lắm, phát triển nhanh, di căn nhanh và gây ung thư thứ phát ở gan, xương, phổi, hạch… cái c.hết đối với chị bây giờ chỉ tính bằng ngày”, anh viết.
Một thời gian ngắn sau cuộc hội ngộ đó, chị qua đời.
Lành, dữ nốt ruồi
BS. Võ Thị Bạch Sương (nguyên giảng viên bộ môn Da liễu, Đại học Y Dược TP.HCM), cho biết da con người có màu sáng hay tối là do số lượng, mật độ và sự phân bố của hắc tố bào (melanocyte). Chúng sản sinh ra sắc tố đen gọi là melanine. Khi hắc tố này tập trung nhiều vào một chỗ sẽ tạo ra nốt ruồi. Như vậy, về mặt y học, nốt ruồi là những khối u hắc tố, do sự loạn sản lành tính và khu trú của sắc tố melanine. Chỉ trong một số trường hợp, chúng bị biến chất, lúc ấy nốt ruồi mới thành ung thư hắc tố, là một loại ung thư da.
“Người ta thấy 1/3 ung thư hắc tố có thể xảy ra trên các nốt ruồi có sẵn nếu gặp các yếu tố kích thích kéo dài như cọ xát, phơi nắng… Yếu tố di truyền cũng được ghi nhận. Mặc dù ung thư hắc tố chỉ chiếm 10% trong tổng số các ung thư da nhưng lại rất ác vì đem đến cái c.hết cho 75 % các trường hợp mắc bệnh”, BS. Sương cho biết.
Nốt ruồi có biểu hiện ác tính bắt buộc phá bỏ nhưng phải thực hiện bởi bác sĩ da liễu hoặc ung bướu. Ảnh: Lê An
Theo BS. Sương, những dấu hiệu sau cho thấy ung thư đang xảy ra trên nốt ruồi mà trước đây lành tính: có sự lớn nhanh về thể tích, bề mặt nốt ruồi phát triển rộng ra thêm hơn 6mm và trở nên cứng; hình thái nốt ruồi mất tính cân đối, bờ không đều, không bằng phẳng (nốt ruồi bình thường hình tròn hoặc bầu dục, nghĩa là đối xứng theo trục dọc hoặc ngang); có thay đổi màu sắc, vị trí thương tổn chỗ đen đậm, chỗ đen lợt, đặc biệt là nốt ruồi cũ bỗng dưng đen sậm hơn; có thay đổi về cảm giác như đau, ngứa…; có thay đổi trên bề mặt như loét, sùi, c.hảy m.áu, rỉ dịch…; có hạch vùng phụ cận. Lưu ý, hai nhóm dấu hiệu cuối là những dấu hiệu muộn.
TS-BS. Ngô Minh Vinh (Khoa Khám bệnh Bệnh viện Da liễu TP. HCM; giảng viên Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch), cho biết thêm nốt ruồi nếu điều trị không đúng như tẩy bằng các hóa chất không rõ nguồn gốc, hoặc đốt điện, hoặc dùng các axít trong tỏi, giấm… khi hủy được nốt ruồi thì các vùng da lân cận cũng bị hủy theo, tạo thành sẹo to rất mất thẩm mỹ.
Trường hợp nốt ruồi ác tính, điều trị không đúng cách sẽ làm tế bào ung thư xâm lấn vào các vùng lân cận hoặc theo m.áu di căn đến các cơ quan khác. Nếu là nốt ruồi có chân (nốt ruồi nằm sâu dưới da), tẩy không hết, phần còn sót bị kích thích và tạo thành nốt ruồi, có khi to, xấu hơn trước. Nốt ruồi phá nhiều lần không hết có nguy cơ biến chứng ung thư.
“Chúng tôi từng điều trị cho nhiều bệnh nhân tẩy nốt ruồi bằng hóa chất ở các tiệm cắt tóc, spa. Những nơi này thường không vô trùng hoặc khử trùng không đúng cách nên vết thương tẩy nốt ruồi là cửa ngõ cho vi trùng xâm nhập vào cơ thể, rất nguy hiểm. Chưa kể, các nốt ruồi ác tính nếu tẩy không đúng cách sẽ làm cho các tế bào ung thư phát tán khắp cơ thể…”, BS. Vinh nói.
Khi nào cần tẩy nốt ruồi?
BS. Sương cho biết, thực tế điều trị ghi nhận có ba nguyên nhân thường khiến người ta muốn phá bỏ nốt ruồi: Nhu cầu thẩm mỹ (ở những vị trí phơi bày như mặt, cổ…, các nốt ruồi làm người bệnh kém tự tin); Vì sức khỏe hay yêu cầu y khoa (khi nốt ruồi có biểu hiện đe dọa hóa ác hoặc trở thành ung thư, việc phá bỏ phải được cân nhắc thực hiện sớm, đúng cách).
Ngoài ra, để phòng bệnh, một số nốt ruồi có nguy cơ ung thư hóa cũng sẽ được xử lý sớm, đó là những nốt ruồi ở các vị trí thường xuyên bị cọ xát như lưng quần; vùng râu, tóc; lòng bàn chân, gót chân…, hoặc với những người có làn da nhạy nắng (da trắng, mắt xanh, tóc bạch kim, vàng, mắt nâu, tóc hung đỏ…), người hay phơi nắng hoặc người lớn t.uổi có nốt ruồi, người có t.iền căn gia đình có người ung thư…; Niềm tin tâm linh (một số nốt ruồi được mê tín dị đoan là gắn liền với vận hạn kiết hung của chủ nhân)…
Phá nốt ruồi không đúng cách sẽ là yếu tố kích thích khiến thương tổn phát triển dữ dội hơn và trở thành độc hơn.
Theo BS. Vinh, tẩy nốt ruồi là thủ thuật có xâm lấn, yêu cầu vô khuẩn rất cao nên cần thực hiện ở cơ sở y tế có đủ điều kiện. “Nếu vì lý do nào đó muốn tẩy nốt ruồi thì nên đến khám ở bác sĩ chuyên khoa da liễu hoặc ung bướu để đ.ánh giá xem nốt ruồi lành tính hay ác tính và chọn phương pháp điều trị phù hợp”, BS. Vinh lưu ý.
BS. Sương cho biết hiện có nhiều cách phá bỏ nốt ruồi, với nốt ruồi bình thường không dấu hiệu hóa ác, tùy kích thước, bác sĩ có thể đốt (đốt điện hoặc laser carbonic) khi diện tích bề mặt dưới 1cm2 hoặc cắt trọn và khâu lại khi nốt ruồi to hơn diện tích đó. Thường cắt trọn và khâu thẩm mỹ sẽ cho vết sẹo nhỏ, đẹp hơn. Phương pháp này cũng giúp bác sĩ lấy trọn khối nốt ruồi và kết hợp thử thịt (sinh thiết, xét nghiệm tế bào học…) để phát hiện ung thư nếu có. Với các nốt ruồi nguy cơ ác tính hoặc đã ác tính, cắt bỏ càng sớm càng tốt và luôn phải kết hợp với sinh thiết. Ngoài ra, bệnh nhân cần khám tổng quát để xem có các thương tổn do di căn không.
Lưu ý, không nên tự phá nốt ruồi bằng vôi ăn trầu, thuốc uốn tóc… Phá nốt ruồi không đúng cách sẽ là yếu tố kích thích khiến thương tổn phát triển dữ dội hơn và trở thành độc hơn. “Khi có nốt ruồi, người bệnh đừng để nỗi ám ảnh ung thư đeo bám nhưng cũng đừng quá chủ quan. Cần tránh nắng, tránh kích thích cọ xát các nốt ruồi. Để ý theo dõi các dấu hiệu bất thường và đi khám bệnh sớm nếu thấy nghi ngờ. Điều này càng quan trọng cho những ai trong gia đình từng có người bị ung thư da”, BS. Sương khuyến cáo.
Nốt ruồi cảnh báo ung thư: Phân biệt nốt ruồi ung thư và nốt ruồi thường
Hầu hết, các trường hợp nốt ruồi xuất hiện trên cơ thể đều bình thường. Tuy nhiên, những nốt ruồi mang một vài đặc điểm bất thường có thể cảnh báo nguy cơ mắc ung thư. Tìm hiểu bài viết dưới đây để phân biệt nốt ruồi ung thư và nốt ruồi thường.
Dựa vào một vài đặc điểm, dấu hiệu khác biệt, các đặc điểm bất thường cho biết nốt ruồi của bạn đang cảnh báo nguy cơ mắc bệnh ung thư tiềm tàng. Do đó, nhận biết dấu hiệu thay đổi kịp thời của nốt ruồi bình thường và phân biệt sự khác nhau giữa nốt ruồi ung thư và nốt ruồi thường sẽ giúp bạn phòng tránh và phát hiện để nhận điều trị bệnh ung thư hiệu quả.
1. Nốt ruồi cảnh báo ung thư
Thực tế, nốt ruồi chỉ là một dạng tổn thương sắc tố da và xuất hiện ngay từ lúc sinh ra. Cũng có nhiều trường hợp nốt ruồi hình thành trong quá trình cơ thể lớn lên.
Những trường hợp nốt ruồi xuất hiện ở các vị trí thường tiếp xúc với ánh nắng mặt trời và môi trường thời tiết bên ngoài. Về bản chất có thể nói rằng nốt ruồi được xem như một loại bệnh lý lành tính. Tuy nhiên, trong một vài trường hợp, nốt ruồi cũng có nguy cơ trở thành các tế bào ung thư ác tính do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra.
Các chuyên gia khi nghiên cứu về ung thư cho biết rằng nốt ruồi có khả năng cảnh báo những căn bệnh ung thư thường gặp. Đặc biệt một vài căn bệnh như ung thư hắc tố, trong loại ung thư da nguy hiểm nhất. Bệnh thường khởi phát từ nốt ruồi lành, tàn nhang hoặc mảng sắc tố bất thường bẩm sinh hay còn gọi là bớt.
Trong một vài trường hợp, nốt ruồi cũng có nguy cơ trở thành các tế bào ung thư ác tính do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra – Ảnh Internet
Một số bệnh lý khác có nốt ruồi báo hiệu ung thư:
– Ung thư da.
– Ung thư t.iền liệt tuyến.
– Nốt ruồi cảnh báo ung thư vú.
– Ung thư phổi.
– Ung thư đại tràng.
Nguyên nhân khiến nốt ruồi cảnh báo ung thư do lượng tế bào ung thư xuất hiện trong cơ thể và chúng phóng một hàm lượng canxi đi vào m.áu. Từ đó, nồng độ canxi trong m.áu tăng lên đột ngột, kích thích cho sắc tố melanin phát triển mạnh và tạo ra nốt ruồi cũng như một vài bệnh lý khác trên da.
Vì có sự xuất hiện bất ngờ kèm theo tốc độ phát triển của các nốt ruồi quá nhanh, điều này khiến nốt ruồi trở thành dấu hiệu cảnh báo bệnh ung thư.
2. Nốt ruồi ung thư và nốt ruồi thường khác nhau như thế nào?
Kiểm tra nốt ruồi là một trong những bước quan trọng nhằm xác định các nguy cơ đáng lo ngại từ sự thay đổi của nốt ruồi – Ảnh Internet
Thông thường, khi trên cơ thể xuất hiện các nốt ruồi có hình dạng bất đối xứng, viền mờ, lởm chởm thì bạn cần chủ động đi khám ngay. Ung thư da là một căn bệnh nguy hiểm cho người mắc và vô cùng khó xác định. Do đó, việc kiểm tra nốt ruồi là một trong những bước quan trọng nhằm xác định các nguy cơ đáng lo ngại từ sự thay đổi của nốt ruồi gây ra.
Hầu hết mọi người đều cho rằng khi độ t.uổi thay đổi, làn da sẽ có những thay đổi nhất định. Do đó, dấu hiệu phổ biến của bệnh ung thư da là do sự xuất hiện của một nốt ruồi mới hoặc sự thay đổi bất thường của nốt ruồi hiện có.
Theo tổ chức chuyên hỗ trợ các bệnh nhân bị u sắc tố, Melanoma UK của Anh cho biết: Tình trạng ung thư da bắt đầu từ các tế bào hắc tố melanocyte. Chúng sản sinh ra melanin và quyết định màu da tự nhiên của con người. Trong khi đó, khi cơ thể sản sinh ra nhiều melanin thì màu da của bạn càng bị sẫm màu.
Điều này cho biết rằng, bất cứ ai cũng có nguy cơ mắc bệnh ung thư da và bệnh ung thư hắc tố là bệnh không phân biệt độ t.uổi, chủng tộc hay giới tính.
Bất cứ ai cũng có nguy cơ mắc bệnh ung thư da và bệnh ung thư hắc tố là bệnh không phân biệt độ t.uổi – Ảnh Internet
Chưa kể, tia cực tím UVA và UVB với các bước sóng khác nhau cũng gây ra tình trạng tổn thương da. Tiếp xúc với ánh sáng nhiều làm tăng nguy cơ phát triển ung thư da. Sự tiếp xúc có thể thông qua ánh sáng mặt trời hoặc ánh sáng nhân tạo được sử dụng trong giường phơi nắng với đèn chiếu.
3. Phân biệt nốt ruồi ung thư và nốt ruồi thường
Nhận diện dấu hiệu nốt ruồi cảnh báo ung thư:
– Nốt ruồi ung thư bất đối xứng: Khi các u hắc tố thường có hình dạng bất thường, không đối xứng và hai bên của nốt ruồi trông sẽ khác nhau. Do đó, nốt ruồi lành tính bình thường có hai nửa trông giống nhau.
– Viền mờ, lởm chởm: Đối với các u hắc tố thường có viền mờ, không đều màu hoặc có các cạnh lởm chởm. Trong khi đó, các nốt ruồi thường sẽ có xu hướng có đường viền rõ ràng, sắc nét, mịn màng.
Khác biệt giữa nốt ruồi ung thư và nốt ruồi thường:
– Nhiều màu:
Nốt ruồi cảnh báo ung thư có nhiều hơn một màu và có độ nâu khác nhau – Ảnh Internet
Nốt ruồi cảnh báo ung thư có nhiều hơn một màu và có độ nâu khác nhau, ngoài ra chúng còn pha trộn với màu đen, đỏ, hồng, trắng thậm chí còn có màu xanh lam.
Trong khi đó, các nốt ruồi thường chỉ có một màu là màu nâu.
– Đường kính:
Những u hắc tố thường xuất hiện với đường kính rộng hơn 6 mm.
Nốt ruồi thường đa số đều không lớn hơn đầu cùn bút chì.
– Nốt ruồi phát triển theo thời gian:
Sự thay đổi về kích thước, hình dạng, màu sắc của nốt ruồi xuất hiện, bạn cần đến phòng khám của bác sĩ đa khoa để kiểm tra và nhận điều trị bệnh kịp thời.
Những nốt ruồi thường không có sự thay đổi về kích thước theo thời gian.
Vì vậy, với những dấu hiệu nhận biết trên để phân biệt nốt ruồi ung thư và nốt ruồi thường thì bạn cần nắm rõ khi nào nên đi khám. Bác sĩ sẽ giúp bạn kiểm tra các biểu hiện bất thường hoặc tiến hành sinh thiết thể nếu có nghi ngờ u hắc tố.
